همکاری و اعتنا به ظالم در آیات و احادیث

مقدمه:

ظلم هر ظالم وقتی گسترش می یابد که دیگران او را در ظلمش یاری کنند یا حداقل در مقابل ظلم او سکوت اختیار کنند و اگر این همراهی نباشد بذر ظلمی که جوانه زده قبل از اینکه به درختی تناور تبدیل گردد، خواهد خشکید برای همین خدایتعالی در سوره مبارکه هود آیه شریفه 113، بندگانش را از کمترین همکاری و یا حتی کوچکترین اعتنا به ظالم (در برخی روایات حتی نگاه به ظالم یا راه رفتن همراه او) بر حذر می دارد و جزای چنین کاری را آتشِ عذاب و دوری از رحمت و یاری پروردگار عنوان می کند همچنین در سوره مبارکه مائده آیه شریفه 2 امر می کند که از یاری یکدیگر در گناه و ظلم و تجاوز و دشمنی پرهیز کنید و در سوره مبارکه قصص آیه شریفه 17 حضرت موسی علی نبینا و علیه السلام، پشتیبانی نکردنش از مجرمان را شکر نعمتهایی که پروردگارش به او عطا کرده، عنوان می کند:

وَلَا تَرْکَنُواْ* إِلَى ﭐلَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّکُمُ ﭐلنَّارُ وَمَا لَکُم مِّن دُونِ ﭐللَّهِ مِنْ أَوْلِيَاءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ(هود113): و به کسانی که [به آيات خدا و پيامبر و مردم مؤمن] ستم کرده اند، نه ذره ای مایل شوید و نه دل خوش کنید که آتش به شما خواهد رسيد وغیر از خدا دوستِ پشتیبانی ندارید سپس یاری نخواهید شد.

*لَا تَرْکَنُواْ: حتي کمي متمايل نشويد -حتي به مقدار کم هم دل خوش نکنيد(رکون اعتمادي است که توأم با ميل باشد،به معناي ميل کردن به سوي چيزي و تسکين دادن خاطر به وسيله آن است، و کلمه رُکن به معناي ناحيه قوي‏تر و اصلي تر هر چيز است."رکون"به ظالمان که درآیه شریفه "وَلَا تَرْکَنُواْ إِلَى ﭐلَّذِينَ ظَلَمُواْ ..."از آن نهی شده و مرتکب آن مستوجب آتش می باشد، به معنی میل یسیرو اندک است و مصادیق این میل اندک یاری آنان، تعظیم یاد و نام ایشان، اختلاط با ایشان، اظهار محبت با ایشان، طمع در هدایای ایشان، چاپلوسی و فرمانبرداری از ایشان و یا حتی بر طبق روایتی نگاه کردن به آنان می باشد) لغتنامه قرآنی سلام)

...وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ﭐلْإِثْمِ وَﭐلْعُدْوَانِ*...(مائده2):

*عُدْوَانَ: ظلم - تجاوز - دشمني - خصومت (در عبارت "لَا تَعَاوَنُواْ عَلَي ﭐلْإِثْمِ وَﭐلْعُدْوَانِ " و نظاير آن، عدوان آن اعمال زشتي است که ضررش دامن‏گير ديگران مي‏شود، و گناهان مربوط به حق الناس است که موجب اذيت و آزار مردم مي شوند. کلمه عدوان همه گونه تجاوز را شامل مي‏شود، چه تجاوز (گذر کردن از حدّ و مرز) جايز و پسنديده و چه تجاوز ممنوع و مذموم، چون مي‏بينيم در قرآن کريم در هر دو معنا استعمال شده، درعبارت "من يفعل ذلک عدوانا و ظلما " در تجاوز ممنوع استعمال شده، و در آيه : فلا عدوان الا علي الظالمين که از آن بر مي‏آيد، در مورد ظالمان عدوان پسنديده است، و در آيه : و تعاونوا علي البر و التقوي، و لا تعاونوا علي الاثم و العدوان، نيز به معناي ناپسند آن آمده، پس معلوم مي‏شود کلمه عدوان معنايي وسيع‏تر از کلمه ظلم دارد، و اعم از ظلم است) (لغتنامه قرآنی سلام)

قَالَ رَبِّ بِمَا أَنْعَمْتَ عَلَيَّ فَلَنْ أَکُونَ ظَهِيراً لِّلْمُجْرِمِينَ(قصص17): گفت: ای پروردگارم به واسطه ی آنچه به من نعمت دادی، پس هرگز پشتيبان مجرمان نمی شوم.

در ادامه به نقل بیست و یک حدیث از معصومین علیهم السلام در این زمینه می پردازیم.

نسخه ی به روز شده این نوشتار را از کانال قرآنٌ مبين جلسه قرآن آستانه حضرت سيد علاء الدين حسين عليه السلام دریافت نموده همچنین از سایر تولیدات این جلسه با عناوین ذیل به صورت رایگان بهره مند شوید:

* آموزش قواعد روخواني و تجويد قرآن کريم با استفاده از شعر و نقاشي و فيلم و نرم افزار

*نرم افزارهاي حفظ قرآن کريم حين نقاشي

*لغتنامه قرآن کريم (لغتنامه قرآني سلام) با ترجمه و توضيح بيش از 12هزار کلمه قرآن کريم

*آموزش ترجمه قرآن کريم به زبان ساده

*پرسش و پاسخهاي قرآني

* آداب اجتماعي در قرآن کريم

*معاني و تفاسير سوره هاي جزء سي ام قرآن کريم به صورت شعر و سرود

*مجموعه قرآن و علم روز (معجزات علمي قرآن کريم)

*مجموعه ي کارتهاي قرآن و ترجمه به دو شيوه ي سرودهاي قرآني و يک آيه ، يک نقاشي

*بحثهاي روايتي و تفسيري و نقل احاديث مربوط به آيات قرآن کريم در مجموعه هاي "يک آيه يک حديث" ، "آيات مثاني" و  "کلمات معجزه"و ...

جلسه قرآن آستانه حضرت سيد علاء الدين حسين عليه السلام www.mobin110.blogfa.com

کانال تلگرامي: https://t.me/QURANMOBIN110

حدیث شماره 1:

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : الظَّلَمَةُ و أعوانُهُم في النارِ .[كنز العمّال : 7589.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : ستمكاران و يارانشان در آتشند .

حدیث شماره 2:

رسول الله صلى الله عليه و آله : إذا كانَ يَومُ القِيامَةِ نادى مُنادٍ : أينَ الظَّلَمَةُ و أعوانُهُم ؟ مَن لاقَ لَهُم دَواةً، أو رَبَطَ لَهُم كِيسا ، أو مَدَّ لَهُم مُدَّةَ قَلَمٍ ،فَاحشُرُوهُم مَعَهُم .[بحار الأنوار : 75/372/17.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : چون روز قيامت شود ندا دهنده اى ندا دهد : «كجايند ستمگران و ياران آنها؟ همان كسانى كه دواتى براى آنان ليقه كرده ، يا سرِ كيسه اى را براى آنان بسته ، يا قلمى براى آنان در مركّب فرو برده اند . اينان را نيز با ستمگران محشور كنيد» .

حدیث شماره 3:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن أعانَ ظالِما على ظُلمِهِ جاءَ يَومَ القِيامَةِ و على جَبهَتِهِ مَكتوبٌ : آيِسٌ مِن رَحمَةِ اللّه ِ .[كنز العمّال : 14950.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كه ستمگرى را در ستمش يارى رساند ، روز قيامت در حالى آيد كه بر پيشانيش نوشته شده است : نوميد از رحمت خدا .

حدیث شماره 4:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن أعانَ ظالِما سَلَّطَهُ اللّه ُ علَيهِ .[كنز العمّال : 7593.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس ستمگرى را كمك كند ، خداوند او را بر وى مسلّط گرداند .

حدیث شماره 5:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن أعانَ على ظُلمٍ فهُو كالبَعيرِ المُتَرَدِّي يُنزَعُ بِذَنَبِهِ .[كنز العمّال : 14951.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هركه بر ستمى كمك كند ، همانند شتر در چاه افتاده اى است كه [براى خلاص كردن او] دُمش را مى كِشند .

حدیث شماره 6:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن مَشى مَع ظالِمٍ لِيُعِينَهُ و هُو يَعلَمُ أنّهُ ظالِمٌ فقد خَرَجَ مِن الإسلامِ .[كنز العمّال : 14955 ـ 7596.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس بداند كسى ستمگر است و با اين حال او را همراهى كند ، از اسلام خارج شده است .

حدیث شماره 7:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن مَشى مَع ظالِمٍ فقد أجرَمَ، يقولُ اللّه ُ : «إِنّا مِنَ المُجْرِمِينَ مُنْتَقِمُونَ» .[السجدة : 22 .] .[كنز العمّال : 14953.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كه با ستمگرى راه رود مجرم است، خداوند مى فرمايد : «ما از مجرمان انتقام مى گيريم» .

حدیث شماره 8:

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن عَلَّقَ سَوطا بينَ يَدَي سُلطانٍ جائرٍ جَعَلَ اللّه ُ ذلكَ السَّوطَ يَومَ القِيامَةِ ثُعبانا مِنَ النارِ طُولُهُ سَبعُونَ ذِراعا، يُسَلَّطُ علَيهِ في نارِ جَهَنَّمَ و بِئسَ المَصِيرُ .[بحار الأنوار : 75/369/3.]

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : هر كس در حضور سلطان ستمگرى تازيانه اى آويزد ، خداوند روز قيامت آن تازيانه را اژدهايى آتشين مى گرداند كه درازاى آن هفتاد گز است و آن را در آتش دوزخ بر وى مسلّط مى كند و چه بد سرنوشتى است .

حدیث شماره 9:

پيامبر صلي الله عليه و آله: إِنَّ النّاسَ إِذا رَأَوُا الظّالِمَ فَلَمْ يَأْخُذوا عَلى يَدَيْهِ أَوْشَكَ أَنْ يَعُمَّهُمُ اللّه ُبِعِقابٍ مِنْهُ؛

مردم آنگاه كه ظالم را ببينند و او را باز ندارند، انتظار مى رود كه خداوند همه را به عذاب خود گرفتار سازد. [نهج الفصاحه، ح 833]

حدیث شماره 10:

پيامبر صلي الله عليه و آله: اذا مُدِحَ الْفاجِرُ اهْتَزَّ الْعَرْشَ وَغَضَبَ الرَّبَ"

وقتی ستمکاری مدح می شود عرش الهی به لرزه در می آید و پروردگار خشم می گیرد.

سفينة البحار- جلد 1- صفحه 177

حدیث شماره 11:

پيامبر صلي الله عليه و آله : کسی که سلطان ظالمی را بستاید یا خود را برای او از روی طمع کوچک و پست کند با او در آتش جهنم همنشین خواهد بود. کتاب التجارة وسائل باب 72 حدیث 3

حدیث شماره 12:

الإمامُ الصّادقُ عليه السلام ـ في قولِهِ تعالى : «و لا تَرْكَنُوا إِلى الَّذِينَ ظَلَمُوا ···» ـ : هُوَ الرَّجُلُ يَأتِي السُّلطانَ فَيُحِبُّ بَقاءَهُ إلى أن يُدخِلَ يَدَهُ إلى كِيسِهِ فَيُعطِيَهُ .[الكافي : 5/108/12.]

امام صادق عليه السلام ـ درباره آيه «و به كسانى كه ستم كرده اند متمايل مشويد ···» ـ فرمود : هر كه نزد سلطان رود و آرزو داشته باشد او همين قدر زنده بماند كه دستش را در جيب خود برد و چيزى به وى دهد ، به ستمگر متمايل شده است .

حدیث شماره 13:

امام صادق عليه السلام : مَن أعانَ ظالِما على مَظلومٍ لَم يَزَلِ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ علَيهِ ساخِطا حتّى يَنزِعَ عن مَعُونَتِهِ .[بحار الأنوار : 75/373/22.]

امام صادق عليه السلام : هر كه ستمگرى را در برابر ستمديده اى يارى رساند ، پيوسته خداوند عزّ و جلّ بر او خشمگين باشد ، تا آن گاه كه از كمك به ستمگر دست بردارد .

حدیث شماره 14:

امام صادق عليه السلام : مَن سَوَّدَ اسمَهُ في دِيوانِ وُلدِ فُلانٍ حَشَرَهُ اللّه ُ عَزَّ و جلَّ يَومَ القِيامَةِ خِنزيرا .[بحار الأنوار : 75/372/20.]

امام صادق عليه السلام : هر كه نام خود را در ديوان فرزندان فلانى (عباسيان) بنويسد ، خداوند عزّ و جلّ روز قيامت او را به صورت خوك محشور كند .

حدیث شماره 15:

امام صادق عليه السلام : العامِلُ بِالظُّلمِ و المُعينُ لَهُ و الرَّاضِي بهِ شُرَكاءُ ثَلاثَتُهُم .[الكافي : 2/333/16.]

امام صادق عليه السلام : ستمگر و يارى دهنده او و كسى كه به ستم او راضى باشد، هر سه در ستم شريكند .

حدیث شماره 16:

امام صادق عليه السلام ـ لِنَوفٍ البَكاليِّ ـ : يا نَوفُ ، إن سَرَّكَ أن تَكونَ مَعي يَومَ القِيامَةِ فلا تَكُن للظالِمِينَ مُعِينا .[بحار الأنوار : 77/383/9.]

امام صادق عليه السلام ـ به نوف بكّالى ـ فرمود : اى نوف! اگر خوش دارى كه روز قيامت با من باشى ، ياور ستمگران مباش .

حدیث شماره 17:

عن امام صادق عليه السلام ـ لَمّا سُئلَ عن عَونِ الظَّالِمِ لِلضِّيقِ و الشِّدَّةِ ـ : ما اُحِبُّ أنّي عَقَدتُ لَهُم عُقدَةً أو وَكَيتُ لَهُم وِكاءً و إنّ لي ما بينَ لابَتَيها ، لا و لا مُدَّةً بِقَلَمٍ ! إنَّ أعوانَ الظَّلَمَةِ يَومَ القِيامَةِ في سُرادِقٍ من نارٍ حتّى يَحكُمَ اللّه ُ بينَ العِبادِ .[الكافي : 5/107/7 .]

امام صادق عليه السلام در پاسخ به سؤال از كمك كردنِ ستمگر در صورت تنگدستى و فشار زندگى، فرمود : من خوش ندارم براى ستمگران حتى گرهى ببندم ، يا سر مشكى را محكم كنم ، گر چه از شرق تا غرب عالم را به من دهند و حتى قلمى را برايشان در مركّب زنم! همانا ياران ستمگران روز قيامت در چادرى از آتش به سر برند ، تا آن كه خداوند در ميان بندگان داورى كند .

حدیث شماره 18:

امام صادق عليه السلام : لَولا أنَّ بَنِي اُمَيَّةَ وَجَدُوا مَن يَكتُبُ لَهُم، و يَجبِي لَهُمُ الفَيءَ، و يُقاتِلُ عَنهُم، و يَشهَدُ جَماعَتَهُم، لَما سَلَبُونا حَقَّنا .[الكافي : 5/106/4، انظر تمام الكلام.]

امام صادق عليه السلام : اگر بنى اميه كسى را نمى يافتند كه برايشان بنويسد و ماليات جمع آورى كند و برايشان بجنگد و در جماعتشان حاضر شود ، هرگز نمى توانستند حق ما را سلب كنند .

حدیث شماره 19:

حضرت صادق (ع) میفرماید : (( چون روز قیامت منادی ندا میکند ستم کاران کجایند ، یاری کنندگان ستمکاران کجایند ، شبیه های ستمکاران کجایند ، حتی کسی که برای آنها قلمی تراشیده یا دواتی آماده کرده باشد تا حکم ظلمی بنویسد پس تمام آنها را در تابوتی از آهن جمع کرده شده و در آتش جهنم انداخته میشوند (وسائل الشیعه)

حدیث شماره 20:

الإمامُ الرِّضا عليه السلام ـ في أعمالِ السُّلطانِ ـ : الدُّخولُ في أعمالِهِم و العَونُ لَهُم و السَّعيُ في حَوائجِهم عَديلُ الكُفرِ، و النَّظَرُ إلَيهِم على العَمدِ مِنَ الكبائرِ التي يَستَحِقُّ بهِ النارَ .[بحار الأنوار : 75/374/25.]

امام رضا عليه السلام ـ درباره كار كردن براى سلاطين ـ فرمود : وارد شدن در كارهاى سلاطين و كمك كردن به آنان و كوشش در راه خواسته هاى ايشان ، همتاى كفر است و نگاه كردن به آنها از روى عمد، از گناهان كبيره اى است كه به سبب آن سزاوار آتش مى شود .

حدیث شماره 21:

امام رضا عليه السلام : مَن أعانَ ظالِما فهُو ظالِمٌ، و مَن خَذَلَ ظالِما فهُو عادِلٌ .[بحار الأنوار : 96/221/12.]

امام رضا عليه السلام : هر كه ستمگرى را يارى كند ، ستمگر است و هر كه ستمگرى را يارى نرساند و دست تنها گذارد ، دادگر است .

دریافت فایل پی دی اف "همکاری و اعتنا به ظالم"